سیدمحمدحسین بن محمدصالح حسینی افطسی خاتون‌آبادی اصفهانیسیدمحمدحسین بن محمدصالح حسینی افطسی خاتون‌آبادی اصفهانی، عالم فاضل محقق و فقیه محدّث متکلّم، از علمای عالیقدر قرن دوازدهم هجری در اصفهان می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیمیرمحمّدحسین بن میرمحمّدصالح بن میرعبدالواسع حسینی افطسی معروف به خاتون‌آبادی اصفهانی، عالم فاضل محقق و فقیه محدّث متکلّم، از علمای عالیقدر قرن دوازدهم هجری. در اصفهان به دنیا آمده و نزد علمای این شهر به تحصیل پرداخت. ۲ - اساتید و مشایخ اجازهبرخی از اساتید و مشایخ اجازه ایشان عبارت است از: ملّاابوالحسن فتونی عاملی، علّامه محمّدباقر مجلسی (جدّ مادری خود)، شیخ سلیمان ماحوزی بحرانی، میرمحمّدصالح خاتون‌آبادی (پدرش)، سیّدعلی‌خان مدنی شیرازی، آقاجمال‌الدّین محمّد خوانساری و ملّامحمّد تنکابنی معروف به «فاضل سراب». ۳ - شاگرداناو در اصفهان مرجع امور شرعی و مدرس علوم دینی بوده و جمعی از علماء و فضلاء از شاگردان محضر درس او و یا اجازه گیرنده از او بوده‌اند، از جمله: میرمحمّدحسین حسینی اصفهانی، میرعبدالباقی خاتون آبادی (فرزندش)، سیّدعبدالله جزائری، سیّدصدرالدّین محمّد قمی و ملّامحمّد بن محمّدزمان کاشانی اصفهانی. او ذوق شعری نیز داشته و شعر می‌سروده است. خط را خوش می‌نوشته و به اصول و قوانین خط مسلّط بوده است. ۴ - مناصبمیرمحمّدحسین خاتون‌آبادی، در اواخر دوره صفویّه وزیر مریم‌بیگم عمّه شاه سلطان حسین بوده و در دوره افاغنه او را برای مصادره اموال شکنجه و آزار بسیار دادند و بنا به گفته خودش این مصائب و آلام در تصفیه روح او بسیار مؤثر واقع گردیده است. همچنین سال‌ها امام جمعه اصفهان بود و در اواخر عمر، شیخ‌الاسلامی اصفهان را نیز بر او تکلیف کردند و او مجبوراً پذیرفت. ۵ - وفاتملّامحمدعلی بن محمّدرضا تونی اصفهانی در پشت برگ یکی از اوراق کتاب «النهایة فی شرح الهدایه» که تالیف خود اوست، در یادداشتی واقعه فوت میرمحمّدحسین خاتون آبادی را چنین می‌نویسد: «در شب دوشنبه ۲۳ شوال هذه السنه [۱۱۵۱ق] میرمحمّدحسین شیخ‌الاسلام همشیره زاده [صحیح «دخترزاده» است] مولانا محمّدباقر مجلسی و خلف مرحوم میرمحمّدصالح خاتون‌آبادی شیخ‌الاسلام برحمت حق واصل و روز جمعه نعش او را روانه مشهد مقدس نمودند رحمةاللَّه علیهم اجمعین». [میرسیّدعلی مشتاق اصفهانی برای وفات او مرثیه‌ای سروده که مادّه تاریخ آن این بیت است: خامه «مشتاق» گفت، از پی تاریخ سال: ••••• «شد بسرای جنان، میرمحمّدحسین» ]۶ - تالیفاتکتب زیر از تالیفات اوست: ۱. «الواح سماویه»، در اختیارات روزها و هفته و سال ۲. «حواشی بر شرح تجرید جدید» ۳. «البداء» ۴. «خزائن الجواهر»، در اعمال سال و برخی مسائل متعلق به برخی از ماه‌ها و روزها و تحقیق در شب قدر و غیره ۵. «رساله در حکم نکاح بین عبدین» ۶. «رساله در زکوة و خمس و لقطه» ۷. «سبع المثانی» در زیارات ائمه عراق (علیهم‌السّلام) ۸. «فهرست تصانیف علّامه مجلسی» ۹. «فهرست مؤلفات علّامه مجلسی» [که نسخه‌ای از آن به شماره ۲۲۶/۷ در کتابخانه سیّدناصر میبدی در مشهد مقدس و نسخه‌ای دیگر به شماره ۳۹۰/۲ درکتابخانه حوزه علمیه امام صادق (علیه‌السّلام) در اردکان یزد موجود است.] ۱۰. «کلمه التقوی» در تحریم غیبت. ۱۱. «محاسن الحصان» به فارسی که به نام شاه سلطان حسین صفوی تالیف شده، در یک مقدمه و هفت باب و خاتمه. تاریخ فراغت از تالیف جمعه ۲ شعبان ۱۱۱۷ق در قریه «کرسکان» می‌باشد. و نسخه‌ای از آن در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران موجود است. ۱۲. «مفتاح الفرج» در استخاره ۱۳. مقاله در نام علمایی که از اهل سنت بوده و سپس شیعه شده‌اند. ۱۴. «مناقب الفضلاء» که آن را در ۱۱۳۸ق در قریه «خاتون‌آباد جهت شیخ زین‌الدّین بن عین علی خوانساری اصفهانی نوشته است. ۱۵. «منیةالمرید» ۱۶. [«المواهب السّنیّه فی کشف المعضلات الرّوضه البهیّه» که جلد نخست آن به خط مؤلف به شماره ۱۲۷۶۵ در کتابخانه آیت‌اللّه العظمی مرعشی نجفی موجود است.] ۱۷. «النجّم الثّاقب» ۱۸. «نوروزیّه» ۱۹. «وسیله النّجاه» در زیارات بعیده. نوادگان و اعقاب او [تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی] امام جمعه اصفهان و طهران بوده و نزد دولت‌های زمان خود اعتبار و احترام فراوان داشته‌اند. سادات معروف به تکمه‌چین نیز از این خاندان به‌شمار می‌روند. [۳]
قمی، شیخ عباس، فوائد الرضویه، ج۲، ص۴۹۴-۴۹۵.
[۴]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، مصفی المقال، ص۱۵۴-۱۵۵.
[۵]
حسینی اشکوری، سیداحمد، تلامذه العلّامه المجلسی، ص۹۳.
[۶]
بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۲، ص۱۱۲.
[۷]
بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۲، ص۷۰۸.
[۸]
بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۲، ص۵۲۶.
[۱۰]
بیانی، مهدی، احوال و آثار خوشنویسان، ج۳، ص۹۷۸.
[۱۲]
دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا ذیل «خاتون آبادی»، ص۱۰.
[۲۳]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۲، ص۷۵۹.
[۲۴]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، زندگینامه علّامه مجلسی، ج۲، ص۲۷-۲۸.
[۲۵]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، خاندان شیخ‌الاسلام اصفهان، ۴۵-۴۶.
[۲۶]
روضاتی، سیدمحمدعلی، دومین دو گفتار، ۶۲-۵۹.
[۲۷]
دوانی، علی، علّامه مجلسی بزرگمرد علم و دین، ۵۳۲-۵۳۰.
۷ - پانویس
۸ - منبعمهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۲، ص۶۹۰-۶۹۲. [ رده‌های این صفحه : عالمان اصفهان | عالمان اصفهان سده دوازدهم(قمری) | عالمان ایران | عالمان ایرانی سده دوازدهم(قمری) | عالمان سده دوازدهم(قمری) | فضلای اصفهان | فضلای اصفهان سده دوازدهم(قمری) | فضلای ایران | فضلای ایران سده دوازدهم(قمری) | فضلای سده دوازدهم(قمری) | فقیهان اصفهان | فقیهان اصفهان سده دوازدهم(قمری) | فقیهان ایران | فقیهان ایران سده دوازدهم(قمری) | فقیهان سده دوازدهم(قمری) | متکلمان اصفهان سده دوازدهم(قمری) | متکلمان ایران سده دوازدهم(قمری) | متکلمان سده دوازدهم(قمری) | محدثان اصفهان | محدثان اصفهان سده دوازدهم(قمری) | محدثان ایران | محدثان ایران سده دوازدهم(قمری) | محدثان سده دوازدهم(قمری)
|